سال 1908
آشوب بزرگ و مناظره‌ بحرانی در بین زنان در حال وقوع بود. فشار بر زنان و عدم برابری، زنان را بر آن می‌داشت تا به صدا درآیند و برای ایجاد تغییر فعالیت کنند. در سال 1908، پانزده هزار زن در خیابانهای شهر نیویورک راهپیمایی کردند و خواستار کم شدن ساعت کار، بالا رفتن دستمزد و حق رأی شدند.

سال 1909
طبق اعلام حزب سوسیالیست آمریکا، روز ملی زنان (NWD) نخستین بار در 28 فوریه این سال در ایلات متحده برگزار شد. تا سال 1913 هر سال زنان در آخرین یکشنبه‌ ماه فوریه این روز را جشن می‌گرفتند.

سال 1910
در این سال، دومین کنفرانس بین‌المللی زنان کارگر در کپنهاگ برگزار شد. زنی به نام کلارا زتکین، رهبر دفتر زنان حزب سوسیال دموکرات آلمان، ایده‌ تعیین روز جهانی زن را مطرح کرد. پیشنهاد وی این بود که هر سال در تمام کشورها یک روز یکسان به عنوان روز زن جشن گرفته شود و در آن روز زنان خواسته‌هایشان را مطرح کنند. یکصد زن حاضر در کنفرانس از 17 کشور جهان به نمایندگی از اتحادیه‌ها، حزب‌های سوسیالیست، کانونهای زنان کارگر، و در بین آنان 3 زن راه‌یافته به پارلمان فنلاند، متفق القول از پیشنهاد زتکین استقبال کردند و نتیجه‌ آن، تعیین روز جهانی زن بود.

سال 1911
به دنبال تصمیم گرفته شده در کنفرانس کپنهاگ، روز جهانی زن (IWD) برای نخستین بار روز 19 مارچ این سال در کشورهای اتریش، دانمارک، آلمان و سوییس برپا شد. بیش از یک میلیون زن و مرد در کمپین روز جهانی زن برای حق کار، رأی، تحصیل، داشتن پست دولتی، و پایان تبعیض، حضور یافتند. هرچند که کمتر از یک هفنه بعد در روز 25 مارچ آتش‌سوزی تراژیک در شهر نیویورک رخ داد و در آن بیش از 140 کارگر زن، که بیشتر آنها مهاجران ایتالیایی بودند، جان خود را از دست دادند. این رویداد مصیبت‌بار توجه ژرف همگان را به وضعیت کارگران و قانون کار در ایالات متحده جلب کرد که کانون رخدادهای بعدی روز جهانی زن شد. سال 1911 شاهد کمپین «نان و گلهای سرخ» بود.
(شعار «نان و گلهای سرخ» بر گرفته از نام شعری است سروده‌ی «جیمز اوپنهایم» که در دسامبر 1911 منتشر شد و با اعتصاب کارگران نساجی در لارنس و ماساچوست از ژانویه تا مارچ 1912 هم پیام بود؛ اعتصابی که بعدها به نام «اعتصاب نان و گلهای سرخ» شناخته شد. این شعار برای درخواست دستمزد عادلانه و شرایط کاری بهتر بود.
در اعتصاب کارگران نساجی لارنس سال 1912 جمعیت زیادی از زنان نیز به صف اعتصاب پیوستند در حالیکه پلاکاردهایی را با خود حمل می‌کردند که بر روی آنها نوشته شده بود : «ما نان می‌خواهیم، اما گل سرخ هم می‌خواهیم» برای شکستن اعتصاب، کارگران تهدید شدند که هر کس در ورودی کارخانه‌ها توقف یا به کندی حرکت کند بازداشت خواهد شد. نتیجه‌ این تهدید، تشکیل نخستین صف اعتصاب کارگران در تاریخ آمریکا بود.
اعتصاب، 14 مارچ 1912 به نفع کارگران فرونشست. آنها موفق شدند دستمزد بیشتر، برابر با یک ساعت و ربع دستمزد بابت اضافه کار و تعهدی مبنی بر عدم تبعیض علیه اعتصابگران بگیرند.)

سال 1914-1913
در شامگاه روز کمپین صلح در جنگ جهانی اول، زنان روس نخستین بار روز جهانی زن را در آخرین یکشنبه‌ فوریه‌ 1913 برگزار کردند. در گفتگوهای بعدی همان سال، روز جهانی زن به 8 مارچ منتقل شد و تا به امروز به عنوان تاریخ جهانی این روز پابرجا مانده است. در سال 1914 زنان سراسر اروپا کمپینی علیه جنگ و به نشانه‌ همبستگی زنان برپا کردند.

سال 1917
در آخرین یکشنبه‌ فوریه‌ این سال، زنان روس در اعتراض به کشته شدن بیش از 2 میلیون سرباز روسی در جنگ، برای «نان و صلح» اعتصاب کردند. با وجود مخالفت سیاسیون، زنان به مدت 4 روز به این اعتصاب ادامه دادند تا سزار ناچار به کناره‌گیری شد و دولت موقت به زنان حق رأی داد. تاریخ شروع اعتصاب زنان طبق تقویم جولیان، تقویم رایج در روسیه، روز یکشنبه 23 ماه فوریه بود. این روز در تقویم گریگوریان برابر با 8 مارچ است.

سال 1999-1918
از زمان تولد در یک جنبش سوسیالیستی تا به امروز، روز جهانی زن در حال گسترش بوده و اکنون در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه رسمیت یافته است و جشن گرفته می‌شود. با گذشت چندین دهه، بزرگداشت این روز هر سال جدی‌تر شده است. سالهاست که سازمان ملل برای همراهی با تلاشهای بین‌المللی برای حقوق زنان و مشارکت در روند اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ، در روز جهانی زن کنفرانس برگزار می‌کند. سال 1975 از سوی سازمان ملل «سال جهانی زن» نامیده شد. دولتها و سازمانهای زنان در سراسر جهان 8 مارچ هر سال روز جهانی زن را با مراسمی گسترده برگزار می‌کنند تا پیشرفت زنان را گرامی بدارند و در عین حال یادآوری کنند تلاش و هوشیاری مداوم لازم است تا اطمینان یابند برابری در تمام ابعاد زندگی برای زنان فراهم می‌آید و حفظ می‌گردد.

سال 2000 و پس از آن
اکنون، روز جهانی زن در کشورهای افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، بورکینافاسو، کامبوج، چین (فقط برای زنان)، کوبا، گرجستان، گینه-بیسائو، اریتره، قزاستان، قرقیزستان، لائوس، ماداگاسکار (فقط برای زنان)، مولداوی، مغولستان، مونتنگرو، نپال (فقط برای زنان)، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، اوگاندا، اوکراین، اوزبکستان، ویتنام و زامبیا، یک تعطیل رسمی است. سنت بر این است که در چنین روزی مردان با شاخه‌های گل یا هدیه‌های کوچک از مادران، همسران و همکارانشان قدردانی می‌کنند. در برخی کشورها روز جهانی زن برابر با «روز مادر» است و فرزندان به مادران و مادربزرگ‌هایشان هدیه می‌دهند.
هزاره‌ جدید شاهد تغییری ژرف و تفاوت نگرش در اندیشه‌ زنان و جامعه نسبت به برابری و آزادی زنان بوده است. بسیاری از افراد نسل جوان احساس می کنند همه‌ اینها جنگی بوده که برای زنان پیروزی به همراه داشته است، در حالی‌که بسیاری از فمنیست‌های دهه‌ 70 به خوبی از پیچیدگی ریشه‌دار و عمر طولانی پدرسالاری باخبرند. با حضور زنان در هیئت رئیسه‌ سازمان‌ها، برابری بیشتر در حقوق قانونی، و افزایش باور عموم بر موثر بودن نقش زنان در تمام ابعاد زندگی، به نظر می‌رسد که زنان به برابری دست یافته‌اند.اما، واقعیت ناخوشایند این است که هنوز هم زنان دستمزد کمتری از همتایان مرد می‌گیرند، هنوز هم تعداد زنان در عرصه‌ تجارت و سیاست نابرابر است، و وضعیت آموزش، سلامت و خشونت علیه زنان به مراتب بدتر از مردان است.
تا به امروز پیشرفت‌های بزرگی انجام شده است؛ ما امروز زنان فضانورد و نخست وزیر داریم، دخترانمان به دانشگاه می‌روند، زنان می توانند کار کنند و دارای خانواده شوند، و فرصت انتخاب دارند. بنابراین در چند سال گذشته، هدف و شیوه‌ روز جهانی زن بر این بوده است که از یادآوری نکات منفی به سمت بزرگداشت نکات مثبت حرکت کنیم.
هر ساله روز 8 مارچ هزاران مراسم در سراسر دنیا برپا می‌شوند تا زنان را به ادامه‌ تلاش تشویق کنند و دستاوردها را جشن بگیرند. یک شبکه‌ جهانی وجود دارد که زنان سراسرجهان را در فعالیت‌های گوناگون محلی، از گردهماییهای سیاسی، کنفرانس‌های تجاری و کارهای دولتی گرفته تا فروشگاههای هنرهای دستی زنان، اجراهای تئاتری و شوهای مد، به هم پیوند می‌دهد.
بسیاری از شرکت‌های جهانی با برخی برنامه‌های اجرایی خود از روز جهانی زن حمایت می‌کنند. به طور مثال موتور جستجو و ابررسانه‌ی گوگل در برخی سال‌ها لوگوی صفحه‌ اصلی خود را تغییر می‌دهد. سال به سال روز جهانی زن رسمیت بیشتری می‌یابد. ایالات متحده‌ آمریکا تمام ماه مارچ را «ماه تاریخ زنان» نامگذاری کرده است.
پس... آغاز کنید... تغییر دهید... جهانی فکر کنید و محلی عمل کنید... تمام سعیتان را بکنید تا مطمئن شوید آینده برای دخترانتان روشن، برابر، امن و پر از فرصت است..

ترجمه: ندا عرب

منبع: